Rozpowszechnienie
Dane pochodzące ze Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organization, WHO) wskazują, że problem nadwagi dotyczy aż 39% osób powyżej 18 roku życia, z czego 13% klasyfikowanych jest jako osoby otyłe. Rozpowszechnienie otyłości wzrosło niemal 3-krotnie w latach 1975-2016. W Polsce, podobnie jak w pozostałych krajach Europy, z problemem nadwagi zmaga się około 50% społeczeństwa.
Przyczyny
Nadwaga i otyłość to nieprawidłowe rozmieszczenie tkanki tłuszczowej lub jej nadmierna ilość. Ze względu na przyczynę otyłości, wyróżniamy:
- Otyłość prostą – wynik utrzymującego się przez dłuższy czas dodatniego bilansu energetycznego, któremu może sprzyjać m.in. nadmierna podaż kalorii w stosunku do wydatku energetycznego.
- Otyłość wtórną – wynikającą z zaburzeń metabolicznych, chorób lub stosowanej farmakoterapii
Rozpoznanie
Do rozpoznania nadwagi lub otyłości u osób dorosłych, stosowany jest wskaźnik BMI (ang. body mass index). Wskaźnik BMI wyraża stosunek masy ciała do wzrostu i określa stopień akumulacji tkanki tłuszczowej w organizmie.
BMI = masa ciała [kg] / wzrost [cm]²
Tabela 1. Klasyfikacja wartości wskaźnika BMI według WHO
| Wartość BMI (kg/m²) | Klasyfikacja |
| < 18,5 | Niedowaga |
| 18,50-24,99 | Prawidłowa masa ciała |
| 25,00-29,99 | Nadwaga |
| 30,00-34,99 | Otyłość I stopnia |
| 35,00-39,99 | Otyłość II stopnia |
| ≥ 40 | Otyłość III stopnia |
Nadmierna masa ciała prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych. Ocena wskaźnika BMI jest metodą prostą, tanią i powszechnie stosowaną. Nie uwzględnia jednak różnic w składzie ciała, tj. poziom tkanki tłuszczowej i mięśniowej, czy zawartość wody w organizmie. Dlatego nie sprawdza się u osób o wysoko wytrenowanych.
Konsekwencje zdrowotne
Nadmierna masa ciała prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych, wśród których możemy wyróżnić:
- Zwiększone ryzyko przedwczesnej śmierci
- Cukrzyca typu 2
- Choroby układu sercowo-naczyniowego
- Choroby układu oddechowego
- Niektóre nowotwory złośliwe
- Choroby zwyrodnieniowe kości
- Problemy psychologiczne
Leczenie
W zapobieganiu i leczeniu otyłości konieczne jest podejście kompleksowe. Podstawę terapii zawsze stanowi zmiana stylu życia pacjenta bazująca na odpowiednim modelu odżywiania, zwiększeniu poziomu aktywności fizycznej i zmianach behawioralnych.
W diecie wprowadzany jest indywidualnie dobrany deficyt energetyczny z jednoczesnym uwzględnieniem preferencji żywieniowych pacjenta, trybu pracy i czasu jaki pacjent może przeznaczyć na przygotowanie posiłków.
Do osiągnięcia długoterminowego sukcesu w terapii konieczne jest zarówno przekazanie pacjentowi odpowiedniej wiedzy, jak i wzbudzenie oraz podtrzymywanie motywacji i zaangażowania. Rozmowy motywacyjne umożliwiają sprawne wprowadzanie zmian zarówno w kontekście spożywania posiłków, jak i procesów myślenia. Konieczne jest zrozumienia źródła problemu i znalezienia sposobu na jego rozwiązanie. Tylko tak zaplanowane kompleksowe podejście może zagwarantować długoterminowy sukces w terapii.
Autorka posta: dietetyk Ilona Lis
Notatka do posta 31.01.21:
Stacjonarna Klinika Body&Mind zakończyła działalność dnia 31.01.21. Zapraszam na kanał na YouTube Body&Mind Clinic, na którym znajdziesz mnóstwo darmowej wiedzy o zdrowiu i autoterapii.
